Wprowadzenie

Procesy takie jak spawanie są powszechnie stosowane do produkcji wielu wyrobów. W niektórych przedsiębiorstwach stanowią one podstawowy proces wytwarzania. Wyroby mogą obejmować zakres od prostych do kompleksowych. Przykładami są zbiorniki ciśnieniowe, wyposażenie domowe i rolnicze, dźwignice, mosty, pojazdy transportowe i inne wyroby. Specyfikacja wymagań dotyczących jakości dla procesów spawania jest ważna, ponieważ jakość tych procesów nie może być łatwo weryfikowana. Dlatego też są one traktowane jako procesy specjalne. Jakość nie może być sprawdzona w wyrobie lecz powinna być razem z nim tworzona. Nawet pełne i wysoce rozwinięte badania nieniszczące nie poprawia jakości wyrobu.

Dla wyrobów, które powinny być wolne od istotnych problemów w produkcji i obsłudze, jest koniecznym zapewnienie nadzoru od fazy projektowania, poprzez dobór materiału aż do wytwarzania i następnych badań.

W ISO 3834 zidentyfikowano środki, które są odpowiednie dla różnych sytuacji. Typowym zastosowaniem są następujące warunki:

• podczas przygotowania umowy: specyfikacja spawalniczych wymagań jakości;

• przez wytwórców: ustanowienie i utrzymywanie spawalniczych wymagań jakości;

• przez komitety przygotowujące przepisy lub normy dotyczące zastosowania:

specyfikacja spawalniczych wymagań jakości;

• przez organizacje oceniające osiągnięcie jakości spawania, np. trzecia strona, odbiorcy lub wytwórcy.

ISO 3834 mogą być zastosowane przez wewnętrzne i zewnętrzne organizacje, łącznie z jednostkami certyfikującymi, dla oceny zdolności wytwórcy do spełnienia wymagań klientów, przepisów lub własnych wymagań wytwórcy.

Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 1:

Kryteria wyboru odpowiedniego poziomu jakości

W niniejszej części ustalono ogólny zarys ISO 3834 oraz kryteria (opisany w normie ISO 3834-1),które należy uwzględnić podczas wyboru odpowiedniego poziomu wymagań jakości do spawania materiałów metalowych, z pośród trzech określonych w ISO 3834-2, ISO 3834-3 i ISO 3834-4. Stosowane są one do wytwarzania zarówno w warsztacie produkcyjnym jak i na placach montażu instalacji.

ISO 3834-2, ISO 3834-3 i ISO 3834-4 mogą być przez wytwórcę zastosowane oddzielnie lub łącznie z ISO 9001:2000.

Terminy i definicje

W niniejszym dokumencie przyjęto terminy i definicje podane w ISO 9000:2000 oraz poniższe:

specyfikacja projektowa

wymagania dotyczące wyrobów wyspecyfikowane przez odbiorców lub przez organizację z uwzględnieniem wymagań odbiorcy lub przez przepisy

UWAGA Wymagania dotyczące wyrobu i w niektórych przypadkach przynależnych procesów mogą być zawarte w np. specyfikacjach technicznych, normach wyrobu, normach dotyczących procesu, uzgodnieniach w umowie lub wymaganiach przepisów.

osoba kwalifikowana

osoba, która kompetencje i wiedzę uzyskała przez naukę, szkolenie i/lub odpowiednie doświadczenie praktyczne

UWAGA W celu, aby udokumentować poziom kompetencji i wiedzy może być wymagany egzamin kwalifikacyjny.

konstrukcja

wyrób, element konstrukcyjny lub jakikolwiek inny spawany przedmiot

wytwórca

producent

osoba lub organizacja odpowiedzialna za produkcję spawalniczą

podwykonawca

dostawca wyrobów, usług i/lub działań dla wytwórcy w ramach umowy

operator spawania

osoba która realizuje w pełni zmechanizowane lub automatyczne procesy spawania

W ISO 3834 określono wymagania jakości odpowiednie dla procesów spawania materiałów metalowych. Wymagania ujęte w niniejszej Normie Międzynarodowej mogą być adaptowane dla innych procesów spawania.

Te wymagania odnoszą się tylko do tych aspektów jakości wyrobów, na które może wpływać spawanie, przy czym nie są one przyporządkowane żadnej określonej grupie wyrobów.

ISO 3834 została tak przygotowana tak, że:

• jest niezależna od typu wytwarzanej konstrukcji;

• definiuje wymagania jakości dotyczące spawania w warsztatach produkcyjnych i/lub na montażu;

• ustala wytyczne dla opisania zdolności wytwórcy do wytwarzania konstrukcji, które spełniają określone wymagania;

• ustala bazę dla oceny zdolności spawalniczych wytwórcy.

ISO 3834 jest odpowiednia, kiedy przedstawiamy zdolności wytwórcy do wytwarzania konstrukcji spawanych w pełni spełniających określone wymagania jakości, które są określone w jednej lub wielu następujących:

• specyfikacji;

• normie wyrobu;

• wymaganiach przepisów.

Wybór odpowiedniego poziomu jakości wymagań jakości

ISO 3834 może być stosowana w różnych sytuacjach. Zaleca się, aby wytwórca wybrał jedną z trzech części, które ustalają różne poziomy wymagań jakości, bazując na następujących kryteriach odniesionych do wyrobu:

• zakres i znaczenie wyrobów o decydującym znaczeniu dla bezpieczeństwa;

• złożoność produkcji;

• zakres produkowanych wyrobów;

• zakres zastosowanych różniących się materiałów;

• stopień do którego mogą występować problemy metalurgiczne;

• stopień do którego niezgodności produkcyjne, np. nieprostoliniowość, odkształcenie lub niezgodność spoiny, wywierają wpływ na wykonanie wyrobu.

Elementy które należy uwzględnić dla uzupełnienia ISO 3834 do systemu zarządzania jakością 

ISO 3834 zawiera wiele czynników, które przyczyniają się do systemu zarządzania jakością (QMS)N4). Poniżej zidentyfikowano te elementy QMS, które zaleca się aby wytwórca wprowadził dla wsparcia wymagań jakości ISO 3834:

a)     nadzór nad dokumentami i zapisami (patrz ISO 9001:2000, 4.2.3, 4.2.4);

b)     odpowiedzialność kierownictwa (patrz ISO 9001:2000, Rozdział 5);

c)     zapewnienie zasobów (patrz ISO 9001:2000, 6.1);

d)     kompetencje, świadomość i szkolenie działającego personelu [patrz ISO 9001:2000, 6.2.2, 7.5.2 b)];

e)     planowanie realizacji wyrobu (patrz ISO 9001:2000, 7.1);

f)      określenie wymagań dotyczących wyrobu (patrz ISO 9001:2000, 7.2.1);

g)     przegląd wymagań dotyczących wyrobu (patrz ISO 9001:2000,7.2.2);

h)     zakupy (patrz ISO 9001:2000, 7.4);

i)      walidacja procesów (patrz ISO 9001:2000, 7.5.2);

j)      własność klienta odbiorcy (patrz ISO 9001:2000, 7.5.4);

k)     audit wewnętrzny (patrz ISO 9001:2000, 8.2.2);

l)       monitorowanie i pomiary wyrobu (patrz ISO 9001:2000, 8.2.4).

ISO 9004:2000 podaje wytyczne do opracowania i wprowadzenia systemu zarządzania jakością.